„Rzemiosło terapeutyczne angażuje zarówno wiedzę, techniczne umiejętności, jak i gromadzone przez terapeutę doświadczenie. To ostatnie jest kombinacją osobowości terapeuty, wrażliwości i jego relacyjnych doświadczeń z pacjentami. W superwizji muszą zaistnieć sytuacje pozwalające zajmować się tymi obszarami.”

Joanna Skowrońska, „Przeplatające się matryce – model superwizji grupowo-analitycznej opartej na swobodnie płynącej dyskusji grupowej”, w „Superwizja psychoterapii, podejście grupowo – analityczne”, Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2023, str. 32

Co to jest superwizja psychoterapii i po co ona psychoterapeutom (i pacjentom)

Superwizja to spotkanie psychoterapeuty (lub grupy psychoterapeutów) z, zazwyczaj, bardziej doświadczoną osobą. Osoba nie może być osobą przypadkową jednak. Z zawodu winna być psychoterapeutą i posiadać stosowne uprawnienia superwizorskie. Spotkanie może być indywidualne lub grupowe. Podczas spotkania psychoterapeuci dzielą się z superwizorką/em (również z kolegami psychoterapeutami, jeśli jest to superwizja grupowa) swoimi trudnościami w pracy terapeutycznej. Trudności te bywają różnego rodzaju. Zasadniczo wynikają z faktu, że psychoterapia jest intymnym, angażującym emocjonalnie spotkaniem dwóch osób (w przypadku psychoterapii grupowej – grupy osób). Zarówno pacjent, jak i terapeuta doświadczają różnego rodzaju uczuć. Czasem bardzo silnych. By terapia miała szansę być udaną, warunkiem koniecznym (acz niewystarczającym) jest, by terapeuta umiał rozpoznać wpływ tych uczuć na swoją pracę. To jest wyzwaniem. By być pomocnym pacjentom, terapeuta musi równocześnie przeżywać i swobodnie używać umysłu; rozumieć związek rożnego rodzaju zmiennych, które mają wpływ na to, jak ludzie doświadczają swojego życia i w jaki sposób się w nie angażują; jednocześnie pozostając zaangażowanymi i empatycznymi. W tym właśnie superwizja wspiera terapeutów.

Podobnie jak w psychoterapii (i innych dziedzinach życia), rozpoczynając superwizję trzeba się na coś umówić. Przedmiotem umowy pomiędzy uczestnikami superwizji są więc ramy czasowe, odpłatność (lub jej brak), to czy superwizja odbywa się online czy bezpośrednio, to, w jaki sposób będzie przebiegała, czy osoba superwizowana przynosi na sesję zapis sesji terapeutycznej (audio, video, transkrypt), co jest przedmiotem superwizji – np. czy superwizja ma dotyczyć kwestii diagnostycznych, sytuacji problemowych lub kryzysowych, przeniesienia i przeciwprzeniesienia, procesu równoległego, w jaki sposób superwizor jest dostępny pomiędzy sesjami.

„Superwizowani terapeuci w swoim życiu zawodowym będą prosić o konsultacje bardziej doświadczonych kolegów jeszcze długo po zakończeniu szkolenia.
Otwarte dzielenie się trudnościami, które mają z pacjentami, maksymalizuje proces uczenia się. W dużym stopniu przyczyni się też do uniknięcia poważnych naruszeń granic terapii, gdy będą mieli pokusę odejść od zwykłych praktyk psychoterapeutów.
W związku z tym początkujący terapeuci powinni zawsze pamiętać o dwóch podstawowych zasadach:
1. Jeśli jest coś, co robisz z pacjentem, a czego nie chcesz ujawnić superwizorowi lub konsultantowi, to być może jesteś na prostej drodze do pogwałcenia granic.
2. Rzecz, której najbardziej nie chciałbyś ujawnić podczas superwizji, jest prawdopodobnie najważniejszą rzeczą, jaką powinieneś przedyskutować z superwizorem.”

Glen O. Gabbard, „Długoterminowa Psychoterapia Psychodynamiczna”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2011

Wymogiem etycznym jest poddawać swoją pracę superwizji podczas całego swojego życia zawodowego; wymóg formalny nakłada na psychoterapeutę konieczność odbycia określonej ilości godzin superwizji w celu uzyskania uprawnień zawodowych. 

W Fundacji prowadzimy superwizję psychoterapii i psychoterapii uzależnień. Robimy to w ramach projektów współfinansowanych (jeżeli chcesz wiedzieć w jakich, zajrzyj do: Dobrostan psychoterapeutów, Studium Psychoterapii Uzależnień, Akademia Profilaktyki i Terapii Uzależnień Behawioralnych), pro bono i odpłatnie.

Superwizujemy zespoły w różnego rodzaju placówkach i udzielamy superwizji indywidualnej. Jeśli jesteś osobą zainteresowaną współpracą z nami, skontaktuj się z:

Michał Czernuszczyk tel. +48 604 656 692.

Jeśli chcesz przeczytać, co Michał pisze na temat superwizji, znajdziesz to TUTAJ;

Magdalena Kotyza tel. +48 511 847 471